Η 26η Ιανουαρίου 2024 είναι μια μέρα που δεν πρέπει να ξεχαστεί!

Το Συμβούλιο της Ευρώπης, με τα 46 κράτη-μέλη και περισσότερους από 600 εκατομμύρια πολίτες, ψήφισε υπέρ της αποκατάστασης θυμάτων παιδικής κακοποίησης κατά το πρότυπο της Ελβετίας. Λίγες μόλις εβδομάδες μετά την επιτυχή καμπάνια συλλογής και παράδοσης μισού και άνω, εκατομμυρίου υπογραφών στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο.

Το ψήφισμα αναφέρει ότι τα δεινά των επιζώντων παιδικής κακοποίησης θα πρέπει να αναγνωρίζονται επίσημα από τα κράτη–μέλη, οι πληγέντες θα πρέπει να λαμβάνουν αποζημίωση (ανεξάρτητα από τυχόν παραγραφή) και θα πρέπει να διεξάγεται επιστημονική έρευνα.

Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης καλεί όλα τα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν την κατάσταση της βίας κατά των παιδιών που διαπράττεται σε δημόσια, ιδιωτικά ή θρησκευτικά ιδρύματα, ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για τα θύματα να μιλήσουν. Οι πρωτοποριακές συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής «Πρωτοβουλίας Δικαιοσύνης», η οποία ιδρύθηκε από το Ελβετικό Ίδρυμα Guido Fluri.

Αμέσως μετά την ψηφοφορία, η έκθεση επί της πρότασης έγινε ομόφωνα δεκτή, όπως και οι συστάσεις προς τα κράτη. Ακολούθως, πραγματοποιήθηκε Συνέντευξη Τύπου στο Στρασβούργο στο κτίριο που στεγάζει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Εκτός από τον εισηγητή της πρότασης ψηφίσματος Pierre-Alain Fridez και τον Guido Fluri, συμμετείχαν ο πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας και Αειφόρου Ανάπτυξης, Simon MOUTQUIN (Βέλγιο), ο πρέσβης της Ελβετίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Claude Wild και τέσσερις επιζώντες.

«Εκείνοι που αγνοούν τις περιπτώσεις κακοποίησης του παρελθόντος δεν μπορούν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τις περιπτώσεις κακοποίησης του σήμερα και του αύριο», είπε ο Ελβετός εισηγητής Pierre-Alain Fridez. «Στην Ευρώπη, δεν πρέπει ποτέ ξανά να κάνουμε τα στραβά μάτια στην κακοποίηση των παιδιών, είτε έχουν πέσει θύματα σεξουαλικών θηρευτών, αδικαιολόγητης βίας ή κακομεταχείρισης σε δημόσια, ιδιωτικά ή θρησκευτικά ιδρύματα που υποτίθεται ότι είναι ασφαλή καταφύγια».

«Το γεγονός ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης αποφάσισε μια συνολική επαναξιολόγηση είναι μια μεγάλη στιγμή για τους επιζώντες σε όλη την Ευρώπη! Η Ευρωπαϊκή κοινότητα πρέπει να κάνει ό, τι μπορεί για να διασφαλίσει ότι όσοι πλήττονται από παιδική κακοποίηση λαμβάνουν κάποια μορφή δικαιοσύνης ενώ είναι ακόμα ζωντανοί», λέει ο εμπνευστής Guido Fluri.

Η απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ένα σημαντικό μήνυμα για τους επιζώντες κακοποίησης από όλη την Ευρώπη. Ο António Grosso, ένας 71χρονος επιζών από την Πορτογαλία, λέει: «Η σημερινή σιωπή είναι απαράδεκτη και ανάξια μιας δημοκρατίας όπως η Πορτογαλία. Εάν η Πορτογαλία αναγνωρίσει αυτή την αδικία, όπως απαιτεί το Συμβούλιο της Ευρώπης, τότε είμαστε σε σωστό δρόμο».

«Σήμερα, 26 Ιανουαρίου 2024, βρίσκομαι εδώ σε μια πολύ σημαντική ημερομηνία, η οποία μας δίνει αναγνώριση και προβολή. Μια προηγμένη κοινωνία, στον εικοστό πρώτο αιώνα, δεν μπορεί να συνεχίσει να κρύβει τα εγκλήματά της και να παραμελεί τη φροντίδα των παιδιών της», τονίζει ο Francisco Javier, ένας 49χρονος Ισπανός θύμα. «Όλες οι μορφές σεξουαλικής βίας αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια. Οι επιζώντες πρέπει να λάβουν περισσότερη δικαιοσύνη».

Προς το Δελτίο Τύπου:  Δελτίο Τύπου

Προς όλα τα άρθρα και αναφορές που δημοσιεύτηκαν:  Kέντρο Τύπου

Kαταπολέμηση της παιδικής κακοποίησης στην Ευρώπη

H πρόταση που υποβλήθηκε επιτυχώς στο Συμβούλιο της Ευρώπης απαιτεί να παροτρυνθούν τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή αποτελεσματικά συστήματα με στόχο τα ακόλουθα:

Αλήθεια για την κακοποίηση παιδιών

Το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ) και τα κράτη μέλη (ΚΜ) διασφαλίζουν την διεξαγωγή μιας ανεξάρτητης επιστημονικής έρευνας για την παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών και προωθούν τη δημόσια συζήτηση των θεμάτων. Η έρευνα πρέπει να είναι ολοκληρωμένη. Εμπειρογνώμονες από διαφορετικούς τομείς των κοινωνικών επιστημών θα είναι υπεύθυνοι για τη διεξαγωγή μίας ενδελεχούς επιστημονικής έρευνας.

Επίσημη Αναγνώριση

Το ΣτΕ και τα κράτη μέλη προβλέπουν την επίσημη αναγνώριση των παιδιών που υπέστησαν κάθε είδους σεξουαλική, σωματική και ψυχολογική βία (συμπεριλαμβανομένης της δυσμενούς επίπτωσης των διακρίσεων), ιδίως όσον αφορά τα παιδιά σε ιδιωτικά και δημόσια/εκκλησιαστικά ιδρύματα και εκείνων που έχουν τοποθετηθεί στο εξωτερικό, υιοθετηθεί με τη βία ή χωριστεί από τις μητέρες τους. Η αναγνώριση και η συγγνώμη του κράτους πρέπει να παρέχονται σύμφωνα με τα βέλτιστα διεθνή πρότυπα και πρακτικές.

Αποζημίωση

Το ΣτΕ και τα κράτη μέλη προβλέπουν την επίσημη αποκατάσταση των παιδιών που υπέστησαν κάθε είδους σεξουαλική, σωματική και ψυχολογική βία. Το ΣτΕ και τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα θύματα λαμβάνουν μια μορφή αποζημίωσης ή/και συνεισφορά αλληλεγγύης. το ποσό πρέπει να καθοριστεί σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Όσοι ως παιδιά έχουν πληγεί σοβαρά από τέτοιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των παιδιών, δικαιούνται αποζημίωση.

Τα άτομα έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν αποζημίωση ή εισφορά αλληλεγγύης χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό. Ο χρόνος που συνέβη η κακοποίηση και ο χρόνος που το άτομο αποκαλύπτει την κακοποίηση δεν θα δικαιολογεί την άρνηση οποιασδήποτε αποζημίωσης ή συνεισφοράς.

Πρόληψη

Το ΣτΕ και τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ισχύουσες νομοθεσίες στα κράτη μέλη επικεντρώνονται στην προστασία όλων των παιδιών από την κακοποίηση και την κακομεταχείριση. Το έργο πρόληψης πρέπει να ενισχυθεί.

Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης θα πρέπει επίσης να διατυπώσει συστάσεις ως προς αυτό.

Έρευνα – Ιδρυματική αρωγή και αποϊδρυματοποίηση στην Ελλάδα

Η Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης του Οργανισμού Guido Fluri Foundation, ανέθεσε στην εταιρία ερευνών QED  την πραγματοποίηση έρευνας, με στόχο να διερευνήσει:

1. τις στάσεις και αντιλήψεις των Ελλήνων απέναντι στα ιδρύματα φροντίδας και προστασίας ανηλίκων
2. τη γνώση και στάση απέναντι σε εναλλακτικές της ιδρυματικής φροντίδας μορφές (αναδοχή και υιοθεσία)
3. τις αντιδράσεις του κοινού απέναντι στην αποϊδρυματοποίηση

Ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα διεξήχθη από τον Απρίλιο έως τον Μάιο του 2023. Για τη σφαιρικότερη αποτύπωση της αντίληψης των Ελλήνων και Ελληνίδων πολιτών, υιοθετήθηκε ο συνδυασμός ποσοτικών και ποιοτικών εργαλείων. Συγκεκριμένα:

Για το ποσοτικό σκέλος της έρευνας,  1.012 Ελλήνες οι οποίοι απάντησαν στο κύμα Απριλίου της πλατφόρμας People of Greece της qed, κλήθηκαν να απαντήσουν και σε μια ενότητα σχετικά με τα ιδρύματα παιδικής φροντίδας και την αποϊδρυματοποίηση. Η έρευνα διεξήχθη από τις 21 έως τις 24 Απριλίου 2023. Το δείγμα της έρευνας είναι αντιπροσωπευτικό ως προς το φύλο, την ηλικία και την περιοχή.

Για ποιοτικό σκέλος της έρευνας, διεξήχθησαν 4 ομαδικές συζητήσεις, με συνολικά 28 συμμετέχοντες. Ως βασικό κριτήριο επιλογής των συμμετεχόντων τέθηκε ο υψηλός βαθμός ενασχόλησής του με τα κοινά. Αναλυτικότερα:

• Ομάδα 1^η: Συμμετέχοντες 14 έως 17 ετών, κάτοικοι Αττικής. Σύνολο συμμετεχόντων: 8
• Ομάδα 2^η: Συμμετέχοντες 18 έως 40 ετών, από όλη την Ελλάδα. Σύνολο συμμετεχόντων: 6
• Ομάδα 3^η: Συμμετέχοντες 41 έως 55 ετών, από όλη την Ελλάδα. Σύνολο συμμετεχόντων: 6
• Ομάδα 1^η: Συμμετέχοντες 41 έως 55+ ετών ,κάτοικοι Αττικής. Σύνολο συμμετεχόντων: 8

Ιδρυματική αρωγή

Στο πλαίσιο εξέτασης των ιδρυμάτων φροντίδας και προστασίας ανηλίκων, τα ιδρύματα γίνονται αντιληπτά ως “τελευταίο καταφύγιο” για παιδιά που δεν έχουν γονείς ή αντιμετωπίζουν δυσλειτουργικές οικογενειακές συνθήκες και προσφέρουν στέγη, τροφή, εκπαίδευση και συναισθηματική υποστήριξη.

Η καθημερινότητα σε ένα ίδρυμα χαρακτηρίζεται από περιορισμένη ελευθερία και αυστηρό πρόγραμμα. Οι νέοι αντιλαμβάνονται το ίδρυμα ως στρατιωτική θητεία, ενώ οι μεγαλύτεροι ως φυλακή ανηλίκων.

Η καθημερινότητα στα ιδρύματα περιγράφεται ως σκληρή και αυστηρή και τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ιδρύματα, θεωρείται ότι αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην προσωπική τους ανάπτυξη και αυτοεικόνα λόγω της έλλειψης σταθερότητας, περιορισμένης πρόσβασης σε πόρους και έλλειψης γονεικού προτύπου. Παρά τις δυσκολίες, όμως, δεν θεωρούνται κακοποιητικές δομές.

Γενικότερα, η γνώμη για τα ιδρύματα φροντίδας είναι θετική, αλλά υπάρχουν και επιφυλάξεις σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας τους. Αναγνωρίζεται ότι τα ιδρύματα εκτελούν σημαντικό έργο ως δομές κοινωνικού κράτους και προσφέρουν τις απαραίτητες συνθήκες για την επιβίωση και ανάπτυξη των παιδιών που διαμένουν εκεί. Η κοινή γνώμη τα θεωρεί, δηλαδή, αναγκαία συνθήκη.

Συνολικά, διατυπώθηκε πως τα ιδρύματα φροντίδας προσφέρουν στα παιδιά ένα αναγκαίο “δίχτυ ασφαλείας” και τους παρέχουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιβίωση και ανάπτυξή τους, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Επιφυλάξεις επίσης εκφράσθηκαν λόγω των πρόσφατων αρνητικών γεγονότων που αφορούν εκκλησιαστικά ιδρύματα αλλά και την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση και την κακή διαχείριση πόρων από τα ιδρύματα.

Για να βελτιστοποιηθεί η λειτουργία των ιδρυμάτων, προτείνεται η στελέχωση με κατάλληλο και επαρκές προσωπικό, η αναδιάρθρωση σε μικρότερες, ευέλικτες δομές και η διαφάνεια στη διαχείριση πόρων.

Απαντώντας στην ερώτηση αν τα ιδρύματα είναι η μόνη λύση, αν και θεωρητικά αναφέρθηκε η υιοθεσία ως η βέλτιστη λύση, δεν κρίνεται εφικτή για όλα τα παιδιά που διαμένουν στα ιδρύματα, καθώς υπάρχουν προβλήματα σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και τις ειδικές ανάγκες ορισμένων παιδιών, ενώ η αναδοχή δεν αναφέρθηκε αυθόρμητα ως εναλλακτική της ιδρυματικής φροντίδας.

Όσον αφορά τις αιτίες που τα παιδιά εισάγονται σε ιδρύματα δεν είναι σαφείς από τους περισσότερους όπως πχ. η παιδική κακοποίηση, η αμέλεια ή πρόωρος γονεϊκός θάνατος.

Αντιλαμβάνονται επίσης την ιδρυματική φροντίδα ως πολύ μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Αυτό δημιουργεί αίσθημα ανημποριάς στους πολίτες και λειτουργεί παράλληλα επαναπαυτικά.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, υπογραμμίζεται η σημασία της πραγματικής κατανόησης και ενημέρωσης για την αναπαράσταση κοινωνικών θεμάτων, ώστε να αποφεύγονται παραπλανητικές εντυπώσεις και να διαμορφώνεται μια ενημερωμένη κοινή γνώμη.

Αναδοχή

Περίπου 3 στους 4 Έλληνες δηλώνουν ότι έχουν κάποια γνώση για την αναδοχή, με τις νεότερες ηλικιακές ομάδες να έχουν μικρότερη γνώση. Πιο συγκεκριμένα, συζητώντας την έννοια της αναδοχής, παρατηρείται σύγχυση, κυρίως στις νεότερες ηλικιακές ομάδες. Οι νέοι ερωτώμενοι θεωρούν την αναδοχή ως παροχή χρηματικού ποσού για την ανατροφή ενός παιδιού χωρίς φυσική επαφή, ενώ οι μεγαλύτεροι την αντιλαμβάνονται ως μη δεσμευτική εκδοχή της υιοθεσίας.

Στην κατάρτιση του προφίλ των ανάδοχων γονέων στην Ελλάδα, διαπιστώνεται ότι το κοινό που ενδιαφέρεται για την αναδοχή είναι μικρό και δεν υπερβαίνει το 10%. Οι συμμετέχοντες πιστεύουν πως οι ενδιαφερόμενοι ανάδοχοι γονείς είναι είτε άνθρωποι που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν για βιολογικούς λόγους, είτε γονείς μεγάλων παιδιών που ενδιαφέρονται να παρατείνουν τη γονεϊκή τους ιδιότητα.

Ως κύριος φραγμός για την αναδοχή εκλαμβάνεται ο οικονομικός. Ωστόσο, γενικά η αναδοχή θεωρείται καλή πρακτική και βοηθητική από το σύνολο του δείγματος, με επιφυλάξεις και κάποια αρνητικά συναισθήματα για την έλλειψη δεσμευτικότητας που τη συνοδεύει. Οι νεότεροι μάλιστα αντιλαμβάνονται την εναλλαγή οικογενειακού περιβάλλοντος ως απόρριψη και επηρεασμό της ψυχοσύνθεσης του παιδιού. Σε κάθε περίπτωση, η αναδοχή θεωρείται καλή πρακτική, ενώ ως προτιμότερη εναλλακτική όμως ιδρυματικής φροντίδας κρίνεται η υιοθεσία, η οποία όμως δεν μπορεί να παρέχει καθολική λύση του προβλήματος.

Aποϊδρυματοποίηση

Μέσω της έρευνας σημειώνεται ότι υπάρχει μικρή γνώση σχετικά με την αποϊδρυματοποίηση ως διαδικασία και καμία γνώση για τις δράσεις που υποστηρίζουν την αποϊδρυματοποίηση στην Ελλάδα. Οι ερωτηθέντες κατανοούν την έννοια της αποϊδρυματοποίησης ως δομική αλλαγή στις ιδρυματικές δομές παρά ως μείωση και κατάργηση τους. Πιστεύουν ότι η αποϊδρυματοποίηση θα πρέπει να συνεπάγεται τη μετατροπή των ιδρυματικών δομών σε μικρότερες και ευέλικτες μονάδες που θα προσομοιάζουν τη φυσική οικογένεια.

Γενικά, η άποψη των ερωτηθέντων για την αποϊδρυματοποίηση είναι θετική. Θεωρούν ότι είναι προτιμότερο ένα παιδί να μεγαλώνει σε μια οικογένεια παρά σε ιδρυματική δομή. Ωστόσο, θεωρούν την αποϊδρυματοποίηση ως ένα όραμα που είναι δύσκολο να υλοποιηθεί, λόγω του μικρού ενδιαφέροντος για την αναδοχή και την υιοθεσία. Επίσης, φοβούνται ότι η κατάργηση των ιδρυματικών δομών θα οδηγήσει σε μεγάλο αριθμό παιδιών θα βρεθούν σε ευάλωτη κατάσταση.

Συνολικά, η αποϊδρυματοποίηση φαίνεται να αποτελεί πρόκληση που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια και αλλαγές στο σύστημα φροντίδας των παιδιών στην Ελλάδα. Η έρευνα υποδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω ενημέρωση και προώθηση των δράσεων υπέρ της αποϊδρυματοποίησης, καθώς και την εξεύρεση λύσεων για την αύξηση του ενδιαφέροντος για την αναδοχή και υιοθεσία.

Η έρευνα διεξήχθη υπό την επίβλεψη της κυρίας Αγγελικής Βεργίτση, Διευθύντριας της Πρωτοβουλίας Δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν ως επιστημονικοί συνεργάτες η Dr Τίνια Απέργη, Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας και η Dr Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δικηγόρος, κα Ηλέκτρα Κουτσούκου.

Oλοκληρώθηκε τον Οκτώβριο η παρουσίαση της έκθεσης «ΝΤΡΟΠΗ – Ευρωπαϊκές Ιστορίες», μιας μοναδικής συλλογής 100 πορτρέτων ενηλίκων θυμάτων παιδικής κακοποίησης από όλη την Ευρώπη, στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων, στο Θησείο.

Η έκθεση ΝΤΡΟΠΗ είναι  έργο τoυ  βραβευμένου δημοσιογράφου Simone Padovani για την Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης, ένα έργο που δίνει φωνή στα θύματα κακοποίησης και επιδιώκει να καταδείξει τις αδικίες που υπέστησαν ως παιδιά, να αφυπνίσει αλλά και να ανοίξει στην Ευρώπη το δημόσιο διάλογο πάνω στο θέμα των παραβιάσεων.

Η έκθεση είναι Ευρωπαϊκή, τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, και στην Αθήνα, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ: Η ευρωπαϊκή εκστρατεία κατά της κακοποίησης των παιδιών

Κακοποιήσεις στις κλειστές δομές, παιδιά που απομακρύνονται από τις οικογένειές τους, οι αναγκαστικές υιοθεσίες, οι κακοποιήσεις από κληρικούς: δεκάδες χιλιάδες θύματα εκμετάλλευσης, κακομεταχείρισης και σεξουαλικής κακοποίησης ζουν στο κέντρο της Ευρώπης. Ως αποτέλεσμα της κακοποίησης που έχουν υποστεί, εξακολουθούν να έχουν σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα μέχρι σήμερα, ζουν σε συνθήκες φτώχειας, γήρατος ή κοινωνικής απομόνωσης, χωρίς ειδική υποστήριξη από το κράτος και την κοινωνία. «Τα θύματα εξακολουθούν να υποφέρουν σε μεγάλο βαθμό ακόμα και σήμερα από την κακοποίηση που βίωσαν ως παιδιά. Ωστόσο, οι περισσότερες χώρες έχουν ακόμα και σήμερα αποτύχει να αναγνωρίσουν, να συμφιλιωθούν με το γεγονός των κακοποιήσεων και εν τέλει να αποκαταστήσουν το δίκαιο. «Αυτό δεν είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές αξίες», λέει ο Guido Fluri. Μαζί με ομάδες επιζώντων από όλη την Ευρώπη, ξεκίνησε την Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης (www.justive-initiative.eu), η οποία στοχεύει στην αντιμετώπιση της κακοποίησης στην Ευρώπη.

 

Χάρη στην Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης, υπεβλήθει ψήφισμα στο Συμβούλιο της Ευρώπης,  του οποίου η Ελλάδα είναι επίσης μέλος. Σύμφωνα με το ψήφισμα, αυτή η πολιτική πρωτοβουλία έχει έναν σαφή στόχο:  το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν μια ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα για την παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών στις επιμέρους χώρες. Το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την επίσημη αναγνώριση των παιδιών που έχουν υποστεί κάθε είδους βία, σεξουαλική, σωματική ή ψυχολογική. Ομοίως, η πρόταση ζητά τα θύματα να λάβουν κάποια μορφή αποζημίωσης και οι υφιστάμενοι νόμοι στα κράτη μέλη να προσανατολίζονται προς την προστασία όλων των παιδιών από την κακοποίηση και την κακομεταχείριση.

Στην Ελλάδα, επίσης, υπάρχουν χιλιάδες επιζώντες κακοποίησης. Η έκθεση στην Αθήνα έχει ως στόχο να ανοίξει τα μάτια όσων την επισκέπτονται, λέει η Διευθύντρια του Hub της Πρωτοβουλίας Δικαιοσύνης, Αγγελική Βεργίτση: «Η έκθεση στην Αθήνα θα πρέπει να εντείνει τη συζήτηση για τις  παραβιάσεις και εδώ στην Ελλάδα. Όπως και αλλού στην Ευρώπη, έχουμε πολλά περιθώρια βελτίωσης για την προστασία των παιδιών. Οι επιζώντες του παρελθόντος πρέπει να δικαιωθούν και τα παιδιά του σήμερα πρέπει να λάβουν μεγαλύτερη προστασία».

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ & Εκστρατεία #safeforkids για ασφαλέστερη χρήση του Διαδικτύου

 Η Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης έχει ξεκινήσει και υποστηρίζει πολιτικές εκστρατείες για την αλλαγή της νομοθεσίας σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, για την αντιμετώπιση του φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο με δεδομένο πως η κλίμακα του φαινομένου αυξάνεται εκθετικά.  Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η Πρωτοβουλία Δικαιοσύνης ξεκίνησε μια συλλογή υπογραφών για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας παιδιών στο διαδίκτυο.

Η αποτελεσματική καταπολέμηση της βίας στο διαδίκτυο απαιτεί σαφείς κανόνες και προστατευτικά μέτρα. Οι πάροχοι διαδικτύου θα πρέπει να είναι νομικά υποχρεωμένοι να εντοπίζουν, να αναφέρουν και να αφαιρούν το καταχρηστικό περιεχόμενο από το διαδίκτυο.

 

75.000 Έλληνες και περισσότεροι από μισό εκατομμύριο Ευρωπαίοι έχουν υπογράψει μέχρι στιγμής την έκκληση για ασφαλές #safeforkids διαδίκτυο και μπορούν ακόμα και τώρα να το κάνουν, στη διεύθυνση: https://justice-initiative.eu/el/petition/

 

Η εκστρατεία συνεχίζεται, γιατί κάθε δευτερόλεπτο μετράει.

ΝΤΡΟΠΗ – Ευρωπαϊκές ιστορίες

Η έκθεση θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια του 2024 και σε άλλα σημεία της Αθήνας αλλά και σε πόλεις της επαρχίας.

Για περισσότερες πληροφορίες/επαφές μέσων ενημέρωσης:

Αγγελική Βεργίτση (Hub Director, Justice Initiative-Greece)

Τηλέφωνο +30 6937 903709 mail: greece@justice-initiative.eu a.vergitsi@gmail.com

Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ στην Ελλάδα εκπληρώνει το όραμα της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη για τα παιδιά που έζησαν μέσα σε ιδρύματα και να συμβάλλει με κάθε τρόπο στην αποϊδρυματοποίηση του συστήματος κοινωνικής φροντίδας.

Αποστολή της είναι να αποκαταστήσει την αδικία που βίωσαν τα θύματα κακοποίησης κατά την παιδική τους ηλικία επιβιώνοντας σε κρατικά, εκκλησιαστικά ή άλλα ιδρύματα.

Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ στην Ελλάδα συμμετέχει στην κοινή Ευρωπαϊκή προσπάθεια κατά της κακοποίησης των παιδιών (σωματικής, σεξουαλικής, πολιτισμικής, θεσμικής κ.ά.).

Οι θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης, ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η ελευθερία, η ισότητα, η δικαιοσύνη και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, δεν εφαρμόζονται για χιλιάδες παιδιά στην Ευρώπη, καταπατήθηκαν στο παρελθόν και καταπατώνται έως σήμερα.

Η παραβίαση αυτή αποτυπώνεται με διάφορους τρόπους, κυρίως με μορφή σεξουαλικής κακοποίησης, στέρησης της ελευθερίας τους, αλλά και γενικευμένης κακομεταχείρισής τους, μέσα στην ίδια την οικογένεια, μέσα σε παρωχημένα και ακατάλληλα συστήματα παιδικής προστασίας, όπως τα Ιδρύματα κάθε νομικής μορφής και μέσα από αναγκαστικές υιοθεσίες. Αυτή η κατάσταση δεν πρέπει να είναι αποδεκτή.

Όταν όλοι θα έχουμε κατανοήσει πως το ίδρυμα, μία κλειστή δομή, με πολλά παιδιά και εναλλασσόμενους φροντιστές, αποτελεί κακοποίηση, τότε και μόνο τότε, θα μπορούμε να αξιώσουμε ένα μέλλον με όρους ισότητας και χωρίς διακρίσεις φυσιολογικό και δίκαιο για όλους τους ανθρώπους που έζησαν ή ζουν μέσα σε ιδρύματα.

Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ξεκίνησε στην Ελβετία από το Guido Fluri Foundation το 2012. Σήμερα, αξιοποιεί το θεσμικό ρόλο του Συμβουλίου της Ευρώπης το οποίο έχει ως αποστολή την επεξεργασία και υιοθέτηση κανόνων και προτύπων και την παρακολούθηση της τήρησής τους, επί τη βάσει κοινών αξιών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Δημοκρατίας, και Κράτους Δικαίου, διαμορφώνει σχετικές προτάσεις στα κράτη μέλη και ταυτόχρονα επιδιώκει να περάσει υπό αυτό το πρίσμα νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Από τον Ιανουάριο του 2023 θα ξεκινήσει μία καμπάνια συλλογής 10.000 υπογραφών στην Ελλάδα, -500.000 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο- οι οποίες όταν συγκεντρωθούν, θα αποδεικνύουν τη σύμφωνη γνώμη της κοινωνίας των πολιτών της Ευρώπης για αλλαγή.

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις με την «Κιβωτό του Κόσμου» ο συγγραφέας και πρώην βουλευτής, Πέτρος Τατσόπουλος, γράφει στα «Νέα» για την δική του βιωματική εμπειρία από τα ιδρύματα και το πώς ο ίδιος έζησε εκ των έσω όλη την υπόθεση των ιδρυμάτων.

Δεν κάνει καμία αναφορά στην Κιβωτό. Όμως με το άρθρο του να τιτλοφορείται «Ιδρυματισμός», αποκαλύπτει ότι είναι παιδί εκτός γάμου, αγνώστου πατρός, που χρειάστηκε να περάσει τα πρώτα χρόνια της ζωής του στο ΠΙΚΠΑ.

Ο Ανδρέας Κασκανιώτης, κοινωνικός λειτουργός στην Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας» μας εξηγεί όλα εκείνα τα σημεία του συστήματος που κάνουν ακόμη πιο δύσκολη την δουλειά του.

Η Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας», στον Άλιμο, δεν είναι μία ακόμη δομή φιλοξενίας παιδιών. Είναι μία από τις δομές που όλοι όσοι βρίσκονται στο χώρο της παιδικής προστασίας αναφέρουν ως υπόδειγμα δομής που προωθεί την αποϊδρυματοποίηση έμπρακτα.

«Η κουλτούρα της αναδοχής και της υιοθεσίας διέπει όλους όσους δουλεύουν στην δομή, από τον φύλακα μέχρι τον διευθυντή»  αναφέρει ο Ανδρέας Κασκανιώτης και εξηγεί ότι «όταν έρθει ένα παιδί εδώ, ο πρώτος στόχος ακόμα και του φύλακα που ανοίγει την πόρτα για να μπει η αστυνομία ή το ασθενοφόρο είναι το πότε θα φύγει αυτό το παιδί. Είναι κατάκτηση πολλών ετών. Ο στόχος όλων μας είναι το παιδί να μείνει όσο το δυνατόν λιγότερο εδώ και να βρει ένα σπίτι».

Ο κ. Κασκανιώτης είναι κοινωνικός λειτουργός στην Παιδόπολη τα τελευταία έντεκα χρόνια. Τον συναντήσαμε στην μονοκατοικία μέσα στον αστικό ιστό, όπου λειτουργεί εδώ και περίπου εβδομήντα χρόνια ο «Αγιος Ανδρεάς», σε έναν ζεστό χώρο, γεμάτο παιδικές φωνές και ευγενικούς ανθρώπους που από την πρώτη στιγμή ξεχωρίζουν.

Τι έχει να μας πει λοιπόν ένας έμπειρος επαγγελματίας του χώρου για την εικόνα της αποϊδρυματοποίησης στη χώρα μας;

Πίσω από τις εκατοντάδες αναδοχές που ανακοινώνονται από την κυβέρνηση υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Η Ελένη Γεώργαρου, τα βλέπει και μας τα εξηγεί.

Όταν το 2008 η Ελένη Γεώργαρου, ήταν στο Δ.Σ μιας δομής φιλοξενίας παιδιών και προσπαθούσε με μια διεπιστημονική ομάδα να δημιουργήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για αναδοχή, πολλές ιδιωτικές δομές όχι μόνο δεν έκαναν αναδοχές, αλλά δεν γνώριζαν καν τι ήταν ο θεσμός, παρόλο που ήδη από το 1992 υπήρχε σχετική νομοθεσία https://fosterparentsnet.gr/i-anadoxi-anilikon-stin-ellada/

Μόλις το 2018 ήρθε με πιο στοχευμένο και οργανωμένο τρόπο ο θεσμός της αναδοχής. Οι δομές υποχρεούνται πλέον να καταγράφουν στα ειδικά μητρώα τα παιδιά που φιλοξενούν και έτσι μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα anynet.gr https://www.anynet.gr/pubnr να υπάρχουν ταιριάσματα μεταξύ υποψηφίων ανάδοχων γονέων και παιδιών. Όλα αυτά σίγουρα ακούγονται θαυμάσια και αδιαμφισβήτητα έχουν βελτιώσει πολύ τις προσπάθειες αποϊδρυματοποίησης στη χώρα, όμως ίσως δεν είναι όλα τόσο ρόδινα όσο μοιάζουν.

Η κ. Γεώργαρου είναι έμπειρη δικηγόρος και πρόεδρος του Δικτύου Αναδόχων Γονέων και Εθελοντών «Δικαίωμα στην Οικογένεια» https://fosterparentsnet.gr/. Από το 2018, που υπάρχει το Δίκτυο, παρακολουθεί στενά την εφαρμογή του θεσμού και ξέρει από πρώτο χέρι όλα εκείνα τα προβλήματα που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στο σύστημα – αλλά που δεν φαίνονται: «Έχω την εντύπωση ότι νοιάζονται περισσότερο για τους αριθμούς και να δείχνουν ότι γίνονται πολλές αναδοχές, παρά να εξασφαλίσουν ποιοτικά αποτελέσματα σε αυτό που θέλουν να κάνουν» αναφέρει. Δεν σταματά όμως μόνο εκεί, μας εξηγεί ακριβώς τι πάει λάθος μέχρι σήμερα στο σύστημα των αναδοχών:

«Να ακούμε όσα έχουν να μας πουν τα παιδιά που είναι στις δομές φιλοξενίας» τονίζει σε κάθε ευκαιρία η Ταξιαρχούλα Σπανού. Είναι μια νεαρή κοινωνική λειτουργός που αν την γνωρίσεις έστω και λίγο καταλαβαίνεις πολύ γρήγορα την αγάπη και το πάθος που έχει για τη δουλειά της. Η ίδια έτυχε να βρεθεί στα δεκαέξι της σε μια δομή φιλοξενίας ανηλίκων όπου έμεινε για τρία χρόνια και έχει δει από πρώτο χέρι όλα εκείνα τα οποία αναφέρουν οι στατιστικές και οι έρευνες στη σχολή της σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις, που έχει η ιδρυματοποίηση στα παιδιά.

Στα ιδρύματα -λόγω της φύσης τους- ακόμη και σε αυτά με τις καλύτερες συνθήκες λειτουργίας είναι αδύνατον να καλυφθούν οι απαραίτητες, για την ανάπτυξη, συναισθηματικές ανάγκες του κάθε παιδιού. Είναι αδύνατον να προσφερθεί φροντίδα, αγάπη και υποστήριξη, η δημιουργία μιας σταθερής σχέσης με ένα σταθερό πρόσωπο αναφοράς για το κάθε ένα παιδί ξεχωριστά και να υπάρξει ένα ασφαλές περιβάλλον για να ενδυναμωθεί, να διαμορφώσει έναν δυνατό χαρακτήρα, να μάθει τι του αρέσει και τι ταλέντα έχει. 

(Διάλογοι με αφορμή τις επιμορφώσεις και την Ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Δίκτυο Αναδόχων Γονέων και το σωματείο Eliza)

Παρόλο που ο θεσμός της αναδοχής υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια στο εξωτερικό, στην Ελλάδα πολλοί θεωρούν ότι η αναδοχή αποτελεί έναν σύντομο δρόμο για την υιοθεσία ενός παιδιού. Ποιά είναι όμως η πραγματικότητα;

Σε πολλές περιπτώσεις αναδόχων γονέων ή υποψηφίων αναδόχων γονέων επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία. Πρόκειται για μονογονείς ή ζευγάρια που στην αρχή είχαν προσπαθήσει να υιοθετήσουν ένα παιδί όμως το δαιδαλώδες σύστημα και οι καθυστερήσεις, τους απογοήτευσαν. Έτσι κάποια στιγμή κάποιος τους μίλησε για την αναδοχή ως έναν γρηγορότερο τρόπο για να συνδεθούν με ένα παιδί και πιθανότατα στη συνέχεια να το υιοθετήσουν. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στις αιτήσεις που πραγματοποιούν οι υποψήφιοι ανάδοχοι στην πλατφόρμα anynet καθώς, όπως αναφέρουν οι επαγγελματίες που βρίσκονται στον χώρο, οι περισσότεροι κάνουν αίτηση για πολύ μικρά παιδιά και για μακροχρόνια αναδοχή.